Hoe breng ik een tilband of tildoek aan?

Het aanbrengen van een tilband of tildoek lijkt op het eerste gezicht een eenvoudige handeling, maar in de praktijk komt er veel meer bij kijken. Het is een precies werkje dat nauwkeurigheid vraagt én fysieke inspanning van de zorgverlener. Tegelijkertijd is het essentieel voor de veiligheid en het comfort van de persoon die getild wordt.

Wat maakt het aanleggen uitdagend?

Bij het aanbrengen van een tilband of tildoek kun je tegen verschillende dingen aanlopen:

• De houding van de persoon: ligt of zit iemand goed bereikbaar, of juist diep in een stoel of scheef in bed?
• Beperkte ruimte: denk aan een smalle stoel, een bed tegen de muur of weinig werkruimte rondom de cliënt.
• Weerstand van het lichaam: bij iemand met hoge spierspanning of juist een volledig slappe houding kan het moeilijk zijn om de tilband correct te positioneren.
• Beperkte eigen bewegingsruimte van de zorgverlener, bijvoorbeeld door bedhoogte of obstakels in de kamer.
• Onzekerheid of gebrek aan ervaring: twijfelen over hoe het ook alweer moet, of hoe strak of los de tilband moet liggen.

Deze factoren zorgen ervoor dat het aanbrengen van een tilband fysiek belastend kan zijn, en dat fouten op de loer liggen. Denk aan scheef aanleggen, plooien onder het lichaam of onjuiste bevestiging aan het tiljuk – met oncomfortabele of zelfs onveilige situaties tot gevolg.

Zorgvuldigheid loont

Juist omdat het aanleggen zo bepalend is voor het verdere tilproces, is zorgvuldigheid belangrijk. Een goed aangelegde tilband voorkomt niet alleen lichamelijke klachten bij de zorgverlener, maar zorgt er ook voor dat de persoon die getild wordt zich veilig en comfortabel voelt.

Liggend of zittend

In de praktijk zijn er grofweg twee situaties waarin een tilband wordt aangebracht:

• Vanuit een zittende houding, bijvoorbeeld op een stoel of rolstoel.
• Vanuit een liggende houding, bijvoorbeeld in bed.

Elke situatie kent zijn eigen aandachtspunten en valkuilen, afhankelijk van de mobiliteit van de persoon, de fysieke mogelijkheden van de zorgverlener en de beschikbare hulpmiddelen.

Tilband aanbrengen vanuit zit- stap voor stap:

Stap 1: Voorbereiden en positioneren

Begin altijd met het controleren van de maat van de tilband. Een goed passende tilband is essentieel voor comfort én veiligheid tijdens het tillen.

Vraag vervolgens de gebruiker om:

• De handen op de knieën te plaatsen,
• En zich licht naar voren te buigen.
• Ga zelf naast de gebruiker staan. Geef met je vrije arm zachte, geruststellende ondersteuning door die voorlangs tegen de borst te houden. Oefen hierbij geen druk uit, maar laat de gebruiker veilig in je arm ‘hangen’. Gebruik je andere, vlakke hand om de tilband rustig achter de rug naar beneden te schuiven. Probeer dit in één vloeiende beweging te doen, zonder trekken. De tilbanden van Tiltechniek zijn voorzien van een middenlusje. Deze helpt je om te controleren of de tilband recht en gecentreerd ligt, en maakt het eenvoudiger om de stof tot aan de bilnaad te begeleiden.

👉 Heeft de gebruiker voldoende rompbalans? Dan kun je er ook voor kiezen om achter de rolstoel te gaan staan en de tilband met beide handen gelijktijdig achter de rug aan te brengen.

Stap 2: Beenflappen positioneren

Kniel op één knie vóór de gebruiker, en zorg dat je jezelf goed afsteunt – dat is veiliger en lichter voor je lichaam.

Neem met je rechterhand de punt van de beenflap en schuif deze:

1. Naar achteren, de hoek van de zitting in;
2. Daarna naar voren, langs het bovenbeen en deels onder de bil.

Gebruik hierbij je linkerhand om de stof te begeleiden. Niet rukken of trekken, maar rustig sturen. Herhaal dit aan de andere kant, en controleer of beide flappen gelijk en glad liggen. Dat voorkomt ongemak en scheefhangen tijdens het tillen.

Stap 3: De tillift positioneren en aanhaken Foto gebruiken van pagina

Als de tilband goed ligt, rijd je de tillift rustig dichterbij. Let hierbij op uitstekende delen van het tiljuk: deze kunnen ongemerkt dicht bij het gezicht van de gebruiker komen. Loop bij voorkeur om de tillift heen wanneer je de lussen of clips bevestigt. Zo werk je overzichtelijk en voorkom je onnodige draaibewegingen.

Bevestig de tilband in deze volgorde:

1. Eerst de schouderlussen of -clips.
2. Daarna de lussen van de beenflappen.

Bij tilbanden met tillussen geldt meestal:

• Schouderlussen zo kort mogelijk;
• Beenlussen zo lang mogelijk;
• Beenflappen gekruist onder de bovenbenen, voor extra stabiliteit.

Controleer altijd of alle bevestigingen goed vastzitten. Twijfel je? Laat het draagjuk even zakken en corrigeer rustig. Niet sjorren, maar zorgvuldig handelen.

Voor je daadwerkelijk gaat tillen:

• Controleer of de stof glad ligt langs het bovenbeen.
• Trek eventueel nog wat materiaal richting de knie voor extra comfort.
• Vraag of de gebruiker eventueel zelf de afstandsbediening wil bedienen – dit geeft meer controle en ruimte voor jou om de transfer goed te begeleiden.

Tilband aanbrengen vanuit lig - stap voor stap :

Stap 1: Voorbereiden en positioneren

Begin met het op de juiste hoogte brengen van het bed – zo werk je comfortabel en voorkom je onnodige belasting. Zet het bedhek aan de andere zijde omhoog voor ondersteuning en veiligheid. Controleer of de tilband of tildoek de juiste maat heeft voor de gebruiker. Ga in een stabiele spreid- of schredestand staan, steun licht tegen het bed en vraag de gebruiker om van je af te draaien, in een ontspannen zijligging. Indien nodig kan hij of zij zich vasthouden aan het bedhek. Leg vervolgens de tilband half op bed op de juiste hoogte (ongeveer op schouderhoogte) en schuif de andere helft rustig en vlak onder de rug. Gebruik hierbij geen kracht, maar begeleid de stof met een vlakke hand. De tildoeken van Tiltechniek zijn voorzien van een middenlusje waarmee je eenvoudig controleert of de band goed gecentreerd ligt.Sta daarna weer rechtop om je houding te herstellen – blijf niet te lang in voorovergebogen positie staan.

Stap 2: Terugrollen en positie corrigeren

Sta stevig in spreidstand, steun tegen het bed en begeleid de gebruiker rustig terug naar rugligging. Beweeg soepel mee, maar trek niet aan het lichaam. Als je merkt dat je lang in gebogen houding blijft, plaats dan gerust een knie op het bed ter ondersteuning – dat maakt het lichter voor jezelf. Zodra de gebruiker terugligt, trek je het bedhek omhoog en loop je rustig naar de andere zijde van het bed. Daar 'friemel' je voorzichtig de andere helft van de tilband onder het lichaam vandaan, of je vraagt de gebruiker zich lichtjes naar jouw kant te draaien om ruimte te maken. Werk rustig en nauwkeurig, zonder kracht. Let goed op je eigen houding: ver reik nooit te ver en draai vanuit je benen, niet vanuit je rug.

💡 Alternatief: Als de gebruiker eerst naar jou toe kantelt, kun je de band al grotendeels aanbrengen zonder om te lopen. Let dan wel op dat je niet te ver over het lichaam reikt – veiligheid en ergonomie blijven leidend.

Stap 3: Tillift of plafondlift gebriken

Zodra de tilband goed ligt, breng je de tillift of plafondlift rustig dichterbij. Let op: de uitstekende delen van het tiljuk kunnen dicht bij het gezicht of bovenlichaam van de gebruiker komen. Blijf alert en werk met aandacht.

Bevestig de tilband als volgt:

1. Eerst de schouderlussen of clips;
2. Daarna de beenlussen.

Bij tilbanden met tillussen geldt meestal:

• Schouderlussen zo kort mogelijk aanhaken;
• Beenlussen zo lang mogelijk;
• En de beenflappen gekruist onder de benen voor extra stabiliteit.

Controleer of alle lussen of clips goed vastzitten. Twijfel je? Laat het juk dan even zakken en corrigeer rustig. Niet sjorren – werk zorgvuldig en gecontroleerd.

Voor je gaat tillen:

• Kijk of de beenflappen mooi glad langs de bovenbenen liggen.
• Trek eventueel de stof nog wat richting de knieën om drukplekken te voorkomen.
• Vraag of de gebruiker zelf de afstandsbediening wil bedienen. Zo houd jij je handen vrij en kun je je volledig concentreren op een veilige transfer.

Tiltechniek denkt mee

Bij Tiltechniek begrijpen we dat het aanbrengen van een tilband méér is dan een handeling. Het is een cruciale schakel in een veilige, comfortabele en respectvolle transfer. We denken graag met je mee over geschikte hulpmiddelen, tilbandkeuzes en ergonomisch verantwoorde werkwijzen. Of je nu werkt in een thuissituatie, zorginstelling of uitvaartomgeving.

Als je verdere vragen hebt of persoonlijk advies wenst, neem dan gerust contact op met Tiltechniek via 0416-650867 of stuur een e-mail naar aanvragen@tiltechniek.nl. We helpen je graag verder.